حساسیت به ماده شوینده و نحوه محافظت از پوست

حساسیت به ماده شوینده، اتفاقی است که برای بسیاری از افراد رخ می‌دهد!

همه‌ی ما روزانه با انجام کارها و یا فعالیت‌های مختلفی روبرو هستیم، که به طور بالقوه می‌توانند ایمنی و سلامتمان را در معرض خطر قرار دهند؛ یکی از این کارها شستن ظروف با مواد شوینده به خصوص نامناسب است. مواد شیمیایی موجود در شوینده های ظرفشویی ممکن است، باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک و تحریک پوست شوند.

شستن ظروف با این شوینده ها، در واقع می‌تواند باعث خشکی شدید پوست دست‌ها شود، که در صورت عدم مراقبت فوری منجر به پیدایش ترک‌های دردناک و پوسته پوسته شدن پوست می‌شود. اگر ظروف را با دست مورد شستشو قرار می‌دهید به منظور جلوگیری از بروز حساسیت به ماده شوینده، به نکات مفید آورده شده در این مقاله که برگرفته از منابع معتبر مختلف است توجه نمایید.

مواد تشکیل دهنده  بعضی از شوینده های  ظرفشویی دارای محرک‌ها و آلرژن هایی هستند، که می‌توانند منجر به قرمزی یا بروز بثورات پوستی روی دست‌ها شوند. به این واکنش‌ها “درماتیت تماسی” یا “اگزمای پوستی” گفته می‌شود؛

درماتیت تماسی چیست؟ درماتیت تماسی وضعیتی است که در آن پوست، در اثر تماس مستقیم با ماده‌ای که حاوی محرک یا آلرژن است، تحریک و ملتهب می‌شود.

انواع درماتیت تماسی ناشی از حساسیت به ماده شوینده

درماتیت تماسی تحریکی: درماتیت تماسی تحریک کننده، شایع‌ترین نوع درماتیت تماسی است؛ در این نوع حساسیت، پوست در اثر تماس با یک ماده خاص تحریک می‌شود. اگر پوست در معرض تماس با ماده‌ای که برای پوست به ویژه تحریک‌کننده باشد قرار بگیرد، ممکن است بلافاصله پس از تماس محرک با پوست واکنشی رخ بدهد. اما محرک‌های خفیف پس از چند بار تماس با پوست، می‌توانند باعث بروز واکنش‌های التهابی پوست شوند. محصولات آرایشی و بهداشتی مانند برخی از شوینده های حاوی مواد شیمیایی خشن و رنگ مو از عوامل تحریک کننده رایج هستند.

درماتیت تماسی آلرژیک: درماتیت تماسی آلرژیک زمانی اتفاق می‌افتد، که پوست با ماده‌ای که به آن حساسیت دارد(ماده حاوی آلرژن) تماس پیدا کرده است. ممکن است در اولین استفاده از ماده حاوی آلرژن، واکنش آلرژیک نداشته باشید؛ اما استفاده مکرر از محصول حساسیت‌زا، می‌تواند شما را نسبت به آلرژن موجود در آن محصول حساس تر کرده و واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند.

برخی از این آلرژن‌ها

• عطرهایی که اغلب از ترکیبی از مواد شیمیایی تشکیل شده‌اند؛

• سدیم لوریل سولفات(SLS) یک ماده شیمیایی است که باعث ایجاد حباب و کف در مواد شوینده می‌شود؛

• تری کلوزان(Triclosan) که ممکن است، در شوینده های آنتی باکتریال ظروف یافت شود؛

📌از آنجایی که در مواد شوینده از ترکیبات شیمیایی متعددی استفاده می‌شود، تشخیص اینکه دقیقاً چه چیزی باعث واکنش آلرژیک شده، معمولاً دشوار است.

علت درماتیت تماسی(اگزمای پوستی)

محرک ها یا آلرژن‌ها  می‌توانند باعث اگزمای پوست دست شوند؛ طبق تعریف محرک‌های پوست به هر عاملی گفته می‌شود، که در صورت استفاده تحت زمان و غلظت کافی قادر به ایجاد آسیب سلولی در پوست می‌باشد. این محرک‌ها، کراتین و لیپیدها را از لایه بیرونی پوست جدا می‌کنند و به لایه‌های داخلی پوست آسیب می‌رسانند.  چنین تخریبی باعث می‌شود کف دست‌ها ترک خورده، خشک و خشن شوند. در واقع بسیاری از شوینده های معمولی و غیرتخصصی، حاوی چنین محرک‌هایی هستند.

علائم درماتیت پوستی و افرادِ در معرض آن

علائم حساسیت به ماده شوینده، منعکس کننده علائم درماتیت تماسی است؛ علائم درماتیت تماسی بر اساس عامل محرک یا آلرژی زا، متفاوت می‌باشد. به طور کلی اما از علائم رایج حساسیت به ماده شوینده، می‌توان به خارش پوست، بثورات قرمز و ترک خوردگی پوست اشاره کرد. اگر امکان ایجاد واکنش آلرژیک پوست وجود داشته باشد، احتمالا 24 تا 48 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ماده شوینده، علائم خود را بروز می‌دهد.  با این حال یک واکنش آلرژیک ممکن است، همیشه به این سرعت اتفاق نیفتد و گاهی به کندی در پی چندین بار استفاده از یک عامل آلرژی زای موجود در ماده شوینده رخ بدهد. 

افرادِ با پوست حساس، بیشتر مستعد ابتلا به حساسیت به ماده شوینده هستند؛ همچنین کسانی که مبتلا به آتوپی(نوعی بیماری آلرژیک که در آن سیستم ایمنی بدن علیه موادی که معمولاً به آن‌ها حساسیت ندارد، آنتی‌بادی تولید می‌کند) هستند، نیز می‌توانند نسبت به سایر افراد بیشتر مستعد ابتلا به این واکنش باشند. اگرچه احتمال بروز آلرژی پوستی توسط مواد شوینده وجود دارد، با این حال ممکن است همیشه علت آلرژی مواد شوینده نباشد. در واقع واکنش آلرژیک پوستی، می‌تواند باعث بروز حساسیت به ماده شوینده شود.

📌اغلب افرادی که از شوینده های دارای مواد شیمیایی خشن و یا سایر محصولات مشابه آن استفاده می‌کنند، بیشتر از بقیه در معرض بروز این نوع واکنش پوستی قرار دارند. در واقع واکنش آلرژیک پوستی، می‌تواند باعث بروز حساسیت به ماده شوینده شود؛ زیرا تماس با این مواد شوینده پیش از هر تأثیری بر روی پوست، رطوبت پوست را تقریباً به میزان 30% کاهش می‌دهند.

جلوگیری از حساسیت به ماده شوینده 

1. توجه به pH ماده شوینده: اصطلاح “pH” برای بیان “میزان اسیدی و یا قلیایی بودن” یک مایع محلول در آب همچون مایع ظرفشویی به کار می‌رود؛ پی اچ(pH) مواد شوینده باید خنثی و یا نزدیک به سطح خنثی باشد. چراکه سطح PH پوست حدود 5.5 است، بنابراین استفاده از مایع ظرفشویی با pH مشابه پوست بسیار حائز اهمیت است. هرچه سطح pH کمتر از این مقدار باشد، احتمال آسیب رساندن مایع ظرفشویی به پوشش محافظ اسیدی پوست بیشتر است. لایه قلیایی پوست نیز باکتری‌ها را مسدود کرده و به حفظ روغن‌های طبیعی کمک می‌کند. هنگامی که به پوشش محافظ اسیدی پوست آسیب می‌رسد، موارد زیر می‌تواند رخ دهد:

• پوست خشک شود؛
• پوست ترک خورده شود؛
• پوست دچار عفونت شود؛
• اگزما بر روی پوست مشاهده گردد؛
• بثورات جلدی بر روی پوست ظاهر شود؛

نکته مهم: استفاده از مایع ظرفشویی با سطح pH مناسب، برای جلوگیری از حساسیت پوست به ماده شوینده بسیار مهم است.

2. استفاده از مایع ظرفشویی ملایم در صورت وجود آلرژی یا شرایط پزشکی : در استفاده از مواد شوینده معطر، در صورتی که دستورالعمل های روی بسته بندی را رعایت گردد، نباید تحریک یا حساسیت به ماده شوینده رخ دهد. با این حال اگر علائم آلرژی از قبل وجود داشت، استفاده از یک محصول ملایم‌تر را توصیه می‌کنیم.

نکات و ترفندهای کاربردی برای محافظت از حساسیت به ماده شوینده

1. هنگام شستن ظروف از دستکش‌های بلند و ضخیم استفاده کنید؛ دستکش به محافظت از پوست دست افراد بخصوص دارای پوست حساس، در مقابل آب گرم و مواد شیمیایی موجود در شوینده ظرفشویی کمک می‌کند .اگر دستکش‌های لاستیکی باعث واکنش آلرژیک پوست دست شما می‌شوند، می‌توانید از یک دستکش نخی زیر دستکش لاستیکی هم استفاده کنید، اما قبل از استفاده مطمئن شوید که دستکش خشک باشد.

2. از آب داغ استفاده نکنید!؛ اکثر مردم با این منطق که آب داغ میکروب‌ها را بیشتر و بهتر از بین می‌برد، بر این باورند باید ظروف را با آب داغ بشویند. اما دانشمندان دانشگاه راتگرز آمریکا(Rutgers University) با انجام آزمایشی دریافتند، آب در دمای 60 درجه اثر مشابه آب با دمای 79 و 100 درجه را بر روی باکتری‌ها دارد. پس می‌توان با استفاده از آب خنک‌تر علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی، از سلامت پوست دست نیز محافظت کرد.

3. از آب ولرم استفاده کنید؛ پوست توسط لایه‌ای از روغن‌های طبیعی، چربی‌ها و پروتئین‌های ویژه محافظت می‌شود، که رطوبت را در خود به دام می‌اندازند و حفظ می‌کنند. آب داغ اما این لایه را از بین می‌برد، به همین دلیل است که آکادمی پوست آمریکا استفاده از آب ولرم را برای محافظت از پوست توصیه می‌کند. بنابراین چه برای شستن دست‌ها، صورت، دوش گرفتن و چه برای شستن ظروف، آب ولرم گزینه بهتری برای پوست است.

4. در صورت داشتن آلرژی به دستکش‌های لاتکس می‌توان از دستکش‌های وینیل استفاده نمود؛ اگر مطمئن به داشتن آلرژی به لاتکس نیستید در اینجا یک سرنخ کوچک وجود دارد. نیمی از کسانی که به لاتکس آلرژی دارند، هنگام خوردن میوه هایی همچون موز، کیوی و آووکادو نیز واکنش هایی را تجربه می کنند. عجیب اما واقعی!

5. دستکش‌های ظرفشویی خود را به طور مرتب بررسی کنید؛ اگر دستکش‌های شما سوراخ شوند، دیگر برای محافظت از پوست دست‌های شما در برابر عوامل مختلف مؤثر نیستند. بنابراین دستکش‌های آسیب دیده خود را با دستکش‌های جدید جایگزین نمایید.

6. دست‌های خود را مرطوب نگه دارید!؛ برای جلوگیری از حساسیت به ماده شوینده می‌توانید، قبل و بعد از شستشو دست‌های خود را با لوسیون های غلیظ و یا کرم‌های مرطوب کننده، مرطوب نگه دارید تا رطوبت از دست رفته در طول فرآیند شستشو احیا گردد. باید در نظر گرفته شود برخی از مواد مانند اوره موجود در مرطوب کننده‌ها، نفوذپذیری پوست را نسبت به مواد شیمیایی افزایش می‌دهند. در این صورت چند قطره از روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون، بادام و هسته انگور که موجب مرطوب نگه داشتن و تقویت پوست دست می‌شوند، را بر روی پوست دست خود بمالید.

7. از مایع ظرفشویی ملایم استفاده کنید. مایع ظرفشویی ملایم همچون انواع محصولات مایع ظرفشویی و سایر شوینده های راپیدو که حاوی هیچ ماده شیمیایی خشنی نمی‌باشند، به کراتین و چربی کف دست‌ها آسیبی وارد نمی‌کند. در مقابل اما مایع ظرفشویی حاوی مواد شیمیایی خشن(همچون پاربن ها) می‌تواند چربی طبیعی پوست را از بین ببرد و در نهایت موجب خشکی و تحریک پوست گردد.

8. مصرف اسیدهای چرب ضروری را افزایش دهید؛ آجیل‌های غنی از امگا 3 و اسیدهای چرب ضروری(امگا 3، 6 و 9) پوست را در مقابل حساسیت به مواد شوینده، مقاوم می‌کنند . همچنین ماهی‌های روغنی، دانه‌ها و مغزها همگی منابع خوبی هستند.

نکته: اگر از قبل علائم آلرژی داشتید، پیشنهاد شده است کارهای مرطوب  خود را برای مدتی به حداقل برسانید.

زمان مراجعه به پزشک برای درمان حساسیت به ماده شوینده

• اگر بثورات پوستی دارید، که از بین نمی‌رود و یا پوستی دارید که به طور مزمن تحریک می‌شود؛

• تب دارید و یا در پوستتان علائم عفونت مشاهده می‌کنید؛

• بثورات روی پوست مانع از انجام فعالیت‌های روزانه شما می‌شوند؛

• بثورات روز به روز سطح بیشتری را در بر می‌گیرند و گسترده تر می‌شوند؛

• واکنش آلرژیک پوستی روی صورت یا اندام تناسلی شما بوجود آمده است؛

• علائم شما بهبود نمی‌یابد؛

سخن آخر درباره حساسیت به ماده شوینده

اکنون امیدوارم، با اطلاعات مفیدی که در این مقاله بدست آورده‌اید، بهتر و بیشتر از گذشته بتوانید از پوست دست خود در برابر حساسیت به ماده شوینده محافظت نمایید؛ قطعاً در جهت محافظت از پوست در برابر حساسیت به ماده شوینده علاوه بر رعایت بهداشت و تمیزی، انتخاب مواد شوینده با کیفیت نیز ضرورت دارد؛

محصولات شوینده راپیدو با داشتن پی اچ خنثی و ترکیبات شیمیایی ملایم اما کاملاً مؤثر در حذف انواع آلودگی‌ها و دارای منابع طبیعی مغذی و مرطوب‌کننده پوست مانند عصاره آلوئه ورا، پروتئین هیدرولیز شده شیر و… کمک بزرگی برای جلوگیری از ابتلا به حساسیت به ماده شوینده می‌کند. شما می‌توانید برای مشاهده محصولات این برند قدرتمند و پیشرو در کیفیت بر روی لینک زیر کلیک کنید.

مشاهده صفحه محصول